Commentaar

Overgewicht kan leiden tot een verhoogde bloeddruk. In het kader van cardiovasculair risicomanagement geven huisartsen en praktijkondersteuners regelmatige en vaak langdurige begeleiding aan mensen met hypertensie. De huisartsenpraktijk is dan ook de juiste plaats voor het signaleren van overgewicht bij mensen met hypertensie. De richtlijn Cardiovasculair Risicomanagement adviseert om bij mensen met hypertensie en een verhoogd risico op ziekte of sterfte door hart- en vaatziekten te starten met leefstijladviezen. Deze omvatten onder meer gezond eten en zorgen voor een optimaal gewicht.
De onderzochte diëten geven een daling van zowel gewicht als bloeddruk. De onderzoeken duurden echter te kort om conclusies te kunnen trekken over het effect van de diëten op de lange termijn. Adequate medicamenteuze behandeling van hypertensie leidt tot minder hart- en vaatziekten en sterfte, dus is het aannemelijk dat bloeddrukverlaging door gewichtsverlies hier ook een gunstig effect op heeft. Daarnaast is gewichtsverlies bij mensen met overgewicht en hypertensie ook om andere redenen belangrijk. Een bloeddrukdaling door gewichtsverlies betekent dat er minder of misschien zelfs geen bloeddrukverlagende medicatie nodig is, en dus minder kans op eventuele bijwerkingen van deze medicatie. Bovendien geeft overgewicht een verhoogde kans op chronische gewrichtsproblemen, diabetes mellitus type 2 en slaapapneus.
Desondanks is het de vraag of de onderzochte dieetinterventies uit de Cochrane-review de oplossing zijn voor de dagelijkse praktijk. Preventie van hart- en vaatziekten is namelijk alleen effectief bij langdurige therapietrouw, dus bij een blijvende gewichtsdaling en een blijvend gezond eetpatroon. In de trials die zijn opgenomen in de Cochrane-review is er sprake van een grote variatie in de intensiteit van de dieetinterventies. Deze varieerde van een eenmalig dieetadvies tot strenge caloriebeperkte diëten met wekelijkse intensieve individuele sessies. Het is de vraag in hoeverre de zeer intensieve begeleiding haalbaar en wenselijk is in de huisartsenpraktijk. Mensen vinden het doorgaans moeilijk om een intensief dieet lang vol te houden, waardoor de verloren kilo’s er snel weer aan zitten en de bloeddruk weer zal stijgen.
Gewichtsverlies en gezonde voeding zijn en blijven relevant bij patiënten met overgewicht en hypertensie, en een dieet kan hier zeker bij helpen. Het blijft echter de vraag wat de beste strategie is voor het bewerkstelligen van een blijvend resultaat.